تولید و تجارت خرمای ایرانی برای بازار ترکیه و اروپا (چالش ها، فرصتها و توصیه‌ها)
ایران، رتبه دوّم جهانی صادرات، رتبۀ سوم جهانی سطح زیرکشت، رتبۀ چهارم جهانی تولید خرما را داشته است.با توجه به تامین خرمای بازار ترکیه قبل از ماه رمضان وارتقای تنوع خرمای صادراتی ایران به ترکیه به۱۰واریته مختلف دراسفند۱۴۰۳، گزارش حاضر به بررسی چالشها، فرصتها و توصیه هایی برای تولید و تجارت خرمای ایرانی برای بازار ترکیه و اروپا می پردازد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتاق تعاون ایران، رایزن بازرگانی ج.ا.ا.ایران در ترکیه(استانبول) طی گزارشی تولید و تجارت خرمای ایرانی برای بازار ترکیه و اروپا” را برای اطلاع و آگاهی فعالان اقتصادی منتشر کرد.
براساس این گزارش،با مرور شاخص های جهانی خرمای ایران،درمی یابیم که در سه شاخص: سطح زیرکشت، تولید وصادرات خرما،ایران جزء پنج کشورنخست جهان است. این محصول علاوه بر مصرف داخلی، یکی از مهمترین کالاهای صادراتی کشور محسوب میشود. به گزارشFAO،کشورهای:
مصر با۱.۸۷میلیون تن،
عربستان با۱.۶۴میلیون تن،
الجزایر با۱.۳۲میلیون تن،
ایران با۱.۱میلیون تن،
عراق با۰.۶۴میلیون تن،
پاکستان با۰.۵میلیون تن،
سودان با۰.۴۴میلیون تن،
عمان با۰.۳۹میلیون تن،هشت کشور نخست تولیدکننده خرما در جهان هستند. در این بین خرماهای ایرانی به سبب عمل آوری طبیعی و نیز تنوع، کیفیت، طعم، ظاهر و قیمت مناسب در بازار جهانی شناخته شده اند. به همین دلیل رتبه دوّم صادرات جهانی متعلق به ایران است.
چالش هاو مخاطرات خرمای ایران در بازار ترکیه
گرچه خرمای ایران در بازار وارداتی ترکیه مزیت و مطلوبیت دارد؛لکن با ریسکهای متعددی نیز مواجه است که در این بخش به اهم چالشهای خرمای ایران در بازارهای جهانی بویژه بازار ترکیه اشاره میشود:
چالشهای تولید خرما
oتغییرات اقلیمی و تهدیدهای ناشی از دگردیسی اقلیم
oتنش آبی،آبیاری غیراصولی، هدر رفت آب
oافزایش میزان سختی و شوری آب به سبب خشکسالی های پی درپی
oکهنسال شدن نخلستانها، آفات و بیماریهای متعدد
oخرده مالکیت نخلستانها
oسنتی بودن مراحل کاشت،داشت و برداشت
oسهم اندک از مکانیزاسیون در باغات مناطق تولید
oبهره وری اندک (حدود۵الی۷تن در هکتار در مقایسه با رقبایی چون مصر با راندمان باالی۲۵تن در هکتار)
oپایین بودن ضریب نفوذ دانش و متعاقب آن عدم استفاده از روش های نوین تولید و فرآوری محصول
oضایعات بسیار در تولید و انبارش و جابجایی
چالشهای تجارت خرما
oحضور واسطه ها و افراد/موسسات میانی
oعدم برندسازی در بازارهای صادراتی
oقیمت تمام شده بالای محصول به سبب مدیریت سنتی و غیرعلمی
oضعف در بازاریابی منسجم و هدفمند
oفقدان جریان اطلاعات بازار بین باغداران و تولیدکنندگان
oموانع گمرکی و تعرفه های وارداتی و رقابت با سایرکشورها
oتغییرات ناگهانی در قوانین و مقررات تجاری هر دو طرف
oتاخیر در حمل ونقل
oنوسانات نرخ ارز
oشرایط فرآوری و نگهداری
oتغییر در عادات غذایی و سلیقه مصرف کنندگان
oتفاوت در ترجیحات مشتری به مرور زمان
oمسائل مربوط به کیفیت،بسته بندی و برندینگ
با توجه به این چالشها، صادرکنندگان خرمای ایرانی بایسته است استراتژیهای بازاریابی و برندینگ، بهبود مستمر کیفیت، استانداردهای بین المللی،تعامل با شرکتهای حمل و نقل معتبر را مدّنظر قرار دهند تا با غلبه بر مشکلات مذکور، از ریسک صادرات خود بکاهند.
مقاصد صادراتی خرمای ایرانی
صادرات خرمای ایران به ترکیه، در خلال سالهای۲۰۲۰لغایت۲۰۲۴، رشد ارزشی۱۸درصدی داشته است.
میانگین فاصله بین جمهوری ترکیه و تمام بازارهای تأمین کننده آن برابر با۱۶۲۲کیلومتر است.
میانگین تعرفه اعمال شده توسط کشور هدف بر خرمای ایرانی برابر۱۵درصد است.
۱۳درصد از کل واردات خرمای ترکیه از ایران تامین میشود.
برای مشاهده گزارش تولید و تجارت خرما در بازارهای ترکیه و اروپا کلیک کنید.